Pułapka rentowa – co to takiego?

Pułapka rentowa to sytuacja, w której osoba pobierająca rentę, traci ją w części lub całości, dlatego że przekroczyła obowiązujący limit przychodu.

Zdaniem państwa polskiego, nie godzi się, aby rencista zarobił za dużo. Pokutuje stara, bo przyjęta jeszcze w latach 90., zasada „albo zatrudnienie albo świadczenie”. Tymczasem renta powinna jedynie rekompensować wydatki związane z niepełnosprawnością, a nie zastępować pensję.

Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, że limity przychodu dotyczą różnych rent w różnym zakresie i często się zmieniają. Łatwo zatem o błąd, który może skutkować zwrotem pobranego świadczenia wraz z odsetkami.

Efekt? Przez nieprzejrzyste zasady i strach przed utratą stałego źródła przychodu, wiele osób z niepełnosprawnościami, nie podejmuje zatrudnienia lub rezygnuje z rozwoju zawodowego. Zupełnie niepotrzebnie.

Kogo dotyczy problem?

Wbrew potocznym przekonaniom, pułapka rentowa dotyczy nie tylko wąskiej grupy rencistów socjalnych, ale bardzo szerokiego grona świadczeniobiorców.

Limity przychodu obowiązują zarówno osoby pobierające świadczenia z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, jak również rolników, pobierających renty z KRUS czy tzw. rencistów mundurowych.

Zobowiązania polskiego rządu

Zgodnie z zapisami Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami na lata 2021-2030, pułapka rentowa powinna zostać zniesiona jeszcze w tym roku.

W dokumencie, przyjętym przez polski rząd, czytamy: „Obecne rozwiązania w systemie rentowym zostaną zastąpione mechanizmami, które nie będą powodowały ujemnych skutków podjęcia zatrudnienia dla łącznego dochodu osoby z niepełnosprawnością”. To poddziałanie IV.2.1 dotyczące ograniczenia barier w podejmowaniu aktywności zawodowej. Termin jego realizacji upływa w 2025 roku.

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Minister Łukasz Krasoń wielokrotnie podkreślał jak priorytetowym dokumentem jest Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami oraz realizacja działań w niej zawartych. Najwyższa pora aby od słów przejść do czynów.

Koalicja na rzecz likwidacji pułapki rentowej

Strona społeczna nie pozostaje bierna. W grudniu 2024 r., zawiązała się koalicja na rzecz likwidacji pułapki rentowej, w skład której wchodzą: Fundacja Blind&Proud, Dolnośląskie Stowarzyszenie Aktywizacji Niepełnosprawnych, Karkonoski Sejmik Osób Niepełnosprawnych, Polski Związek Niewidomych, Fundacja Vis Maior Pies Przewodnik, Fundacja Strefa Innowacji oraz profil internetowy Mikołów Bez Barier. Głównym celem zawiązanej inicjatywy jest przekonanie polityków do likwidacji pułapki rentowej dla wszystkich osób z niepełnosprawnościami.

Włącz się w działania

Zadzwoń lub napisz do posła/posłanki oraz senatora/senatorki z Twojego okręgu i poprzyj postulat likwidacji pułapki rentowej dla wszystkich osób z niepełnosprawnościami.

Kiedy dzwonisz lub piszesz, możesz przekazać następującą wiadomość:

„Dzień dobry, nazywam się [imię]. Jestem z okręgu [imię i nazwisko parlamentarzysty/parlamentarzystki]. Mieszkam w [miejscowość]. Pragnę wezwać [imię i nazwisko parlamentarzysty/parlamentarzystki] do zaangażowania się w sprawę likwidacji pułapki rentowej dla wszystkich osób z niepełnosprawnościami. Pułapka rentowa ogranicza możliwości zarobkowe wielu osobom z niepełnosprawnościami, które w obawie przed utratą świadczenia nie podejmują zatrudnienia. To wielka szkoda dla osób z niepełnosprawnościami, ich rodzin oraz polskiej gospodarki. Oczekuję, że ta kwestia zostanie sprawnie rozwiązana. Dziękuję.”

Spis parlamentarzystów i parlamentarzystek w podziale na okręgi wyborcze znajdziesz odpowiednio na stronie sejm.gov.pl, w zakładce Posłowie oraz senat.gov.pl, w zakładce Senatorowie. Wystarczy kliknąć w sylwetkę wybranego posła/posłanki lub senatora/senatorki by uzyskać dane kontaktowe biura, w tym telefon i adres email.

Twoje zaangażowanie ma znaczenie!